همانطور که می دانید برای راه اندازی و آزمایش موتورها باید بتوانیم پلاک و مشخصات این موتورها را بخوانیم و از آنها در راه اندازی موتورهای تک فاز و سه فاز استفاده کنیم.
آشنایی با پلاک مشخصات الکتروموتورهای سه فاز و تکفاز
برای انتخاب صحیح و مناسب موتورهای سه فاز باید به توضیحات روی پلاک مشخصات موتور کاملا توجه نمود.شکل پلاک موتور سه فاز و همچنین اطلاعات نوشته شده روی آن متفاوت است که در زیر شکل دو نوع متفاوت از این پلاک ها را می بینید.
توضیحات مربوط به نوع دیگری از پلاک موتورهای سه فاز و و تک فاز که در شکل های زیر نمایش داده شده است.
با توجه به شماره های فوق داریم:
پلاک خوانی موتورهای جریان متناوب:
روی پلاک این موتور ها ولتاژ نامی سیم پیچ ها نوشته شده مثلا 220/380 ، ولتاژ کمتر نشانگر ولتاژ هر کلاف خواهد بود پس باید اتصال موتور طوری انجام شود که ولتاژ بیشتری به آن نرسد یعنی این موتور به صورت ستاره کار خواهد کرد اگر بر روی پلاک موتور 380/660 نوشته باشد در این صورت چون ولتاژ کمتر 380 ولت است و در اتصال مثلث به هر کلاف 380 ولت می رسد آن را مثلث می بندیم و چون در لحظه ی اول جریان زیادی می کشد آن را ابتدا ستاره و سپس مثلث می بندیم.
پلاک موتور
نام کشور سازنده و علامت کارخانه | |
Type | شماره سریال |
ولتاژ مصرفی موتور220/380 | توان خروجی موتور w یا kw |
جریان نامی موتور | ضریب توان یا COSj |
وضعیت نصب موتور | کلاس عایقی –ISOL |
نوع اتصال∆یا Y | شرایط کارکرد –S1 |
حفاظت بین المللی- IP | سرعت چرخش موتورRPM |
تعداد فاز ها3~ | فرکانس Hz 50 |
تاریخ ساخت |
وزن کل |
1- وضعیت نصب موتور: برای مثال B3 موتور به صورت افقی می باشد V3 موتور به صورت عمودی نصب می شود
2- COSj: مقدار اختلاف فازی که در هنگام کار بین جریان و ولتاژ بوجود می آید هر چه COSj به یک نزدیکتر باشد اختلاف فاز کمتر و کیفیت موتور بهتر می شود هرچه میلههای داخل روتور بیشتر باشد اختلاف فاز کمتر است.
3- جریان نامی: مقدار جریانی است که موتور در بار کامل از شبکه دریافت می کند.
4- کلاس عایقی:
حرارتی یا عایقی | حد اکثر دما |
X,Y | 90 |
A | 105 |
B | 120 |
E | 130 |
F | 155 |
H | 180 |
C | 210 |
5- سرعت روتور RPM=ROUN PER MINUTE
6- وضعیت کاری:S1 کارکرد دائم و S2 حالت کار کرد کوتاه مدت لحظه ای
7- حفاظت موتور IP=INTERNATIONAL PROTECTION
فرکانس کار: در این قسمت مقدار فرکانسی که موتور میتواند با آن کار کند مشخص میشود. فرکانس شبکه برق ایران معمولا 50 یا 60 هرتز است و اکثر موتورها نیز قابلیت کار کردن با این فرکنس را دارند. در پلاک این مقدار بدین صورت مشخص میشود: f=50-60Hz
توان ورودی: این عدد نشانگر مقدار توانی است که موتور از شبکه برق میکشد. معمولا این توان با واحد کیلووات و با اندیس 1 یا in نمایش میدهند. مانند: = =12KW
توان خروجی: دراین قسمت توان حداکثری که موتور میتواند به شفت تحویل دهد، نوشته میشود. معمولا توان خروجی را با واحد اسب بخار بیان میکنند و در غیر این صورت توان خروجی را با اندیس 2 یا out نشان میدهند. مانند: = =1٫2KW و یا P=8.5Hp
راندمان: در قسمتی از پلاک مقدار راندمان یا همان نسبت توان ورودی به توان خروجی را به صورت عددی مابین 0 و 1 و یا به صورت % بیان میکنند. این عدد میتواند به صورت ماکزیمم یا نامی باشد.
مثلا =88% , =0٫95ɳ
ضریب توان: مقدار اختلاف فازی که بین جریان و ولتاژ در یک موتور ایجاد میشود را ضریب توان میگوییم. و آن را با cosφ نمایش میدهند و آن ار با نام کسینوس فی تلفظ میکنند. این مقدار به دلیل وجود خاصیت سلفی در موتورها ایجاد میگردد. این عدد بین صفر و یک تغییر میکند و هر چه قدر خاصیت سلفی موتور کمتر باشد این عدد به یک نزدیکتر است و توان راکتیو موتور به صفر نزدیکتر خواهد بود و موتور دارای راندمان بالاتری خواهد بود. این عدد را به عنوان مثال به این صورت نمایش میدهند: cosφ=0٫8
سرعت روتور: این عدد با واحد دور بر دقیقه بیان میگردد و سرعت خروجی یا به قولی سرعتی که محور موتور هنگام کار دارد را مشخص میکند و به طور مثال به این صورت نوشته میشود: = =1440rpm
خازنهای مورد استفاده: در این بند خازن موقت با نام و خازن دائم با نام و هر دو با واحد میکرو فاراد (Fµ) جهت موتورهای تک خازنه و 2 خازنه مشخص میشود.
نوع اتصال سیمپیچ استاتور: در پلاک با استفاده از علامات مخصوصی اتصال داخلی و تعداد سیمپیچهای استاتور و تعداد ترمینالهای در دسترس را مشخص میکنند.
درجه حفاظت: شرایطی محیطی که یک موتور میتواند آن را تحمل کند و صدمه نبیند، بوسیله دو عدد مشخص میشود. این عدد را با IP نمایش میدهند که معنی عدد سمت چپ و راست در جدول زیر آمده است.