یکی از رایج ترین فلنج های موجود در صنعت و بازار فلنج اسلیپون (Slip On Flange) می‌باشد. فلنج‌های اسلیپون را می‌توان به انتهای یک لوله وصل کرد و سپس براساس کارایی و نیاز آن را به فلنج، لوله، تجهیزات و یا اتصالات دیگر متصل نمود. قطر داخلی فلنج‌های اسلیپون اندکی بزرگتر از قطر خارجی لوله ای که به آن متصل می‌شود است. در این فلنج‌ها لوله را درون فلنج جای گذاری کرده و سپس به روش Fillet Welds آن را جوش می‌دهند.
معمولا این فلنج‌ها به دلیل هزینه اولیه پایین تر، به فلنج‌های گلودار جوشی (Welding Neck Flanges) ترجیح داده می‌شوند و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، و بنابراین نزد مشتریان نیز محبوب تر هستند ولی با این حال، هزینه نصب نهایی آنها به خاطر جوشکاری‌های اضافی از هزینه فلنج‌های گلودار جوشی هم کمتر نیست. پس توصیه می‌شود در هنگام انتخاب نوع فلنج، تمامی پارامترها مورد بررسی قرار گیرد تا انتخاب درستی از نظر هزینه تمام شده، زمان اجرا و کارایی و دوام آن در خطوط لوله و تاسیسات مکانیکی را داشته باشیم.
جوشکاری در فلنج‌های اسلیپون بدین صورت است که هم از قسمت بیرونی و هم از قسمت داخلی جوشکاری فیلت انجام می‌شود تا استحکام کافی داشته باشد و مانع از نشت سیال به بیرون شود.
همچنین این نکته را باید در نظر داشت که استحکام فلنج‌های اسلیپون حدود دو سوم فلنج‌های گلودار جوشی است و عمر آنها تحت شرایط خستگی تنها یک سوم این فلنج‌ها است.
فلنج اسلیپون به شکلی نصب می‌شوند که انتهای لوله به واسطه ضخامت دیواره لوله حدود 8/1 اینچ با پیشانی فلنج فاصله دارد. بنابراین، می‌توان در این فلنج به اندازه ضخامت لوله بدون اینکه پیشانی فلنج آسیب ببیند جوشکاری فیلت را انجام داد. همچنین با توجه به شکل و ساختار این فلنج‌ها قسمت بیرونی فلنج نیز جوشکاری فیلت انجام می‌شود.
در صنعت نوع دیگری از فلنج‌های اسلیپون نیز وجود دارد که به آن فلنج اسلیپون کاهنده (Reducer Slip On Flange) می‌گویند. این فلنج‌ها اساساً برای کاهش اندازه قطر لوله (در جایی که محدودیت‌های فضا امکان ترکیب فلنج گلو دار و کاهنده را نمی‌دهد) مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای استفاده از فلنج‌های اسلیپون
- قیمت کمتر نسبت به فلنج‌های گلودار جوشی
- نصب آسان و کاربردی در خطوط لوله
- زمان کمتری برای بررسی دقت و درستی برش لوله لازم است.
- در تاسیسات از پیش ساخته شده استفاده از این فلنج‌ها آسان تر می‌باشد.
- هم مرکز کردن با لوله به دلیل قرار گرفتن لوله درون فلنج به نوعی آسان تر است.
- داخل و خارج فلنج جوشکاری انجام می‌شود. که در نتیجه باعث می‌شود تا این فلنج‌ها مانع از نشتی سیال به بیرون شوند.
معایب فلنج‌های اسلیپون
- مراحل و زمان جوشکاری بیشتری نسبت به فلنج گلودار جوشی دارد.
- ترکیب اتصالات مانند زانو و سه راه و… با این فلنج‌ها معمولا غیر ممکن می‌باشد. زیرا این اتصالات دارای انتهای صاف بلند و مستقیمی نیستند که به طور کامل به درون فلنج وارد شوند. به همین دلیل ابتدا باید یک لوله به فلنج جوش داده شده و سپس آن را به اتصالات مورد نظر دیگر وصل نمود.
استاندارد فلنج اسلیپون
- ASME/ANSI B16.5
- BS 3293
- DIN 86029
جنس فلنج‌های اسلیپون
جنس این فلنج‌ها معمولا به سه دسته فولادی A105 ,ASTM A 350 ASTM، استنلس استیل ASTM A182 شامل F304/F316/F321 و آلیاژی ASTM شامل F11/F12و… دسته بندی می‌گردد. که با توجه به نوع سیال و ترکیبات شیمیایی آن، جنس لوله و… این فلنج‌ها از نظر متریال انتخاب می‌گردد. لازم به ذکر است فلنج‌های اسلیپون فولادی نسبت به انواع ذکر شده دیگر ارزانتر و از لحاظ اقتصادی به صرفه تر می‌باشد.
جزییات ابعادی و فشاری
- ابعاد فلنج اسلیپون معمولا از 2/1 اینچ تا 60 اینچ می‌باشد.
- کلاس فشاری این فلنج‌ها از Class 150 تا Class 2500 است.
- پیشانی فلنج نیز که به عنوان سطح تماس برای سیت (Seat) انواع واشر و گسکت و… استفاده می‌گردد نیز به دو صورت RF و RTJ می‌باشد.
نحوه اتصال
در شکل زیر نحوه جایگذاری لوله درون فلنج اسلیپون و نقاط جوش کاری فیلت در قسمت بیرونی و قسمت داخلی فلنج مشخص شده است. همان طور که مشاهده می‌کنید به دلیل جای گیری لوله درون فلنج و هم مرکز شدن آن دو با هم نصب این فلنج‌ها آسان تر بوده و عملیات اجرا سریع تر انجام می‌پذیرد.
همچنین با توجه به شکل ساختاری این فلنج‌ها به دلیل جوش کاری در قسمت لبه بیرونی و هم در قسمت لبه داخلی این فلنج‌ها، امکان نشت سیال بسیار کاهش می‌یابد.